Latarnik

AUTOR

Henryk Sienkiewicz

GENEZA

"Latarnik" to nowela Henryka Sienkiewicza, powstała w 1880 roku, podczas jego podróży po Stanach Zjednoczonych. Inspiracją dla autora do napisania utworu była historia prawdziwego emigranta o nazwisku Siellawa, który stracił pracę latarnika za to, że zaczytał się w powieści Zygmunta Kaczkowskiego "Murdelio" i zapomniał o zapaleniu latarni. Sienkiewicz wykorzystał ten motyw, tworząc postać Skawińskiego i umieszczając go w akcji zainspirowanej wierszem Adama Mickiewicza "Do matki Polki". W ten sposób powstała jedna z najbardziej znanych nowel polskiej literatury, poruszająca tematy samotności, tęsknoty za ojczyzną oraz trudów emigracji.

GATUNEK

Latarnik jest nowelą, która charakteryzuje się tym, że jest zwięzłym utworem epickim, najczęściej jednowątkowy, o wyraźnie zarysowanej fabule i nierozbudowanej akcji. Ma punkt kulminacyjny oraz puentę.

CZAS I MIEJSCE AKCJI

Czas akcji nie jest dokładnie określony, jednak po wspomnianych wydarzeniach możemy wnioskować, że akcja toczy się w latach 70. XIX w.

Miejscem akcji jest latarnia na małej, skalistej wyspy u brzegów miasteczka Aspinwall w Ameryce Środkowej.

NARRACJA

Narrator w utworze Henryka Sienkiewicza jest osobą wszechwiedzącą, wypowiada się w trzeciej osobie. Nie jest uczestnikiem wydarzeń oraz jest obiektywny - nie ocenia bohaterów.

STRESZCZENIE

"Latarnik" to historia Polaka o nazwisku Skawiński (imienia nie znamy), który przybywa do małego miasteczka Aspinwall, gdzie ma zostać latarnikiem. Po burzliwym życiu, z udziałem w powstaniu, latarnia wydaje się dla niego spokojnym schronieniem. Skawiński jest odpowiedzialny za codzienne zapalanie latarni i dba o swoje obowiązki. Pewnego dnia otrzymuje paczkę z jedzeniem i książkami, w tym "Panem Tadeuszem" Mickiewicza. Lektura wciąga go na tyle, że zapomina o zapaleniu latarni, co prowadzi do katastrofy morskiej. Latarnik traci pracę i zmuszony jest powrócić do tułaczego życia.