Imiesłowy przysłówkowe i przymiotnikowe

Formy czasownika dzielą się na osobowe i nieosobowe. Osobowe to na przykład: słucham (ja), nocuję (ja), piszesz (ty), rysują (oni). Nieosobowe formy czasownika dzielą się na bezokoliczniki, formy zakończenia i imiesłowy.

Imiesłowy dzielą się na przysłówkowe i przymiotnikowe.

Imiesłowy przysłówkowe

Współczesne (końcówki '-ąc')

Nazywają czynność, która jest równoczesna z drugą czynnością, wyrażona czasownikiem osobowym. Tworzy się je od czasowników niedokonanych.

Przykłady:

Siedząc na krześle, rozmawiam z mamą.

Jedząc obiad, oglądam telewizję.

Leżę w łóżku, słuchając muzyki.

Uprzednie (końcówki '-łszy', 'wszy')

Nazywają czynność, która jest wcześniejsza od drugiej, wyrażonej czasownikiem osobowym.

Przykłady:

Zjadłszy śniadanie, umyłem zęby.

Odrobiwszy lekcje, poszedłem spać.

Zdanie, które zawiera imiesłów przysłówkowy, nazywamy

IMIESŁOWOWYM RÓWNOWAŻNIKIEM ZDANIA.

Imiesłowy przymiotnikowe

Czynne (końcówki '-ący', '-ąca', '-ące')

Nazywają cechę osoby, przedmiotu, zjawiska, itp. wykonującego czynność.

Przykłady: piszący, robiący

Bierne (końcówki '-ny', '-na', '-ne', '-ty', '-ta', '-te')

Nazywają cechę osoby, przedmiotu, zjawiska, itp. podlegającego czynności.

Przykłady: pisany, robiony

Pisownia partykuły NIE z imiesłowami.

Z imiesłowami przymiotnikowymi partykułę "nie" piszemy łącznie, np. niewyspany, niezjedzony, niemyśląca.

Z imiesłowami przysłówkowymi partykułę "nie" piszemy osobno, np. nie jedząc, nie leżąc.

Imiesłowy przysłówkowe i przymiotnikowe