Dziady część II

AUTOR

Adam Mickiewicz

GENEZA

Utwór został napisany w latach 1822-1832 i jest próbą rozliczenia się poetą z brakiem udziału w powstaniu listopadowym. Mickiewicz stawia sobie wyrzuty sumienia za niezaangażowanie w walkę o wolność kraju i poprzez ten utwór próbuje zadośćuczynić narodowi polskiemu. "Dziady cz. 2" wyrażają smutek, tęsknotę i refleksje nad polską historią.

CZYM SĄ DZIADY?

Dziady są słowiańskim obrzędem ludowym o charakterze religijno-kultowym, który odbywał się w Dzień Zaduszny, między pierwszym a drugim listopada. Obrzęd powiązany z wierzeniami i rytuałami związanymi z kultem przodków oraz pamięcią o zmarłych. Głównym celem Dziadów było uczczenie i wspomnienie przodków, a także zapewnienie im opieki i dobrej kondycji w zaświatach. Obrzęd miał także na celu przepędzenie złych duchów oraz zapewnienie dobrobytu i obfitej plony dla wspólnoty. Były organizowane na cmentarzach lub przy domach, które były siedzibą zmarłych przodków. Uczestnicy nosili specjalne stroje, często wykonane z białego płótna, które symbolizowały czystość i poświęcenie. Na głowach często nosili wieńce z mirtu, który był symbolem życia wiecznego.

Wierzono, że podczas Dziadów dusze przodków wracają na ziemię i mają kontakt ze światem żywych. Dlatego też podczas obrzędu odprawiane były modlitwy i prośby o opiekę, błogosławieństwo i ochronę od zmarłych. Uważano, że zmarli mają wpływ na losy i dobrobyt swojej rodziny i społeczności, dlatego też składano im ofiary i prośby o pomoc.

GATUNEK

"Dziady cz. 2" to utwór przedstawiający cechy dramatu romantycznego.

STRESZCZENIE

W "Dziadach cz. 2" wieśniacy gromadzą się późnym wieczorem w cmentarnej kaplicy na noc Dziadów, znaną jako "uczta kozła". Obrzęd ten jest prowadzony przez Guślarza, który przywołuje dusze zmarłych osób, które za życia nie zaznały spokoju wiecznego i muszą odbywać karę za swoje przewinienia. Dusze te zwane "czyścowymi duszeczkami" mają możliwość wypowiedzenia swoich potrzeb, a w zamian udzielają rad i pouczeń.

Podczas obrzędu pojawiają się kolejno duchy dzieci Józia i Rózi, widmo Złego Pana oraz duch młodej pasterki, Zosi. Dzieci uczą, że aby wejść do nieba konieczne jest doświadczenie cierpienia na ziemi. Zły Pan poucza o konieczności miłosierdzia, a pasterka wskazuje, że ci, którzy nigdy nie okazali miłości, nie osiągną szczęścia w niebie.

Po zakończeniu obrzędu pojawia się czwarte widmo - duch młodego mężczyzny, który wskazuje ranę na piersi i spogląda na jedną z wieśniaczek. Ona również patrzy na niego. Utwór kończy się wyjściem wieśniaków wraz z pasterką i tym duchem z kaplicy, a Guślarz nie jest w stanie powstrzymać tego zjawiska.

PLAN WYDARZEŃ

Zgromadzenie wieśniaków w cmentarnej kaplicy na noc Dziadów, "ucztę kozła".
Pojawienie się dusz dzieci - Józia i Rózi.
Przedstawienie przez dzieci nauki, że cierpienie na ziemi jest niezbędne dla wejścia do nieba.
Pojawienie się widma Złego Pana.
Pouczenie o konieczności miłosierdzia w drodze do zbawienia.
Przybycie ducha pasterki - Zosi.
Wskazanie, że ci, którzy nigdy nie odwzajemnili miłości, nie osiągną szczęścia w niebie.
Pojawienie się tajemniczej zjawy młodzieńca.
Wskazanie przez widmo rany na swojej piersi i obserwowanie przez niego jedną z wieśniaczek.
Wieśniaczka spogląda na młodzieńca.
Wyjście wieśniaków wraz z pasterką i duchem z kaplicy.
Czas i miejsce akcji
Akcja utworu rozgrywa się nocą 2 listopada w Dzień Zaduszny. Wieśniacy spotykają się w starej, cmentarnej kaplicy na terytorium Litwy. Wydarzenia odbywają się wewnątrz budynku - jedynie widmo Złego Pana nie wchodzi do kaplicy i znajduje się poza nią.

MOTYWY

Wina i kara
Śmierć
Moralność
Obrzędy
Duchy, widmo
Tajemnica