Latarnik

Autor: Henryk Sienkiewicz

Epoka: Pozytywizm

Rodzaj: Epika

Gatunek: Nowela - krótki utwór epicki, jednowątkowy i zwięzły, skupiający się wokół jednego motywu. Ma punkt kulminacyjny oraz puentę.

Czas i miejsce akcji Czas akcji nie jest dokładnie określony, jednak po wspomnianych wydarzeniach możemy wnioskować, że akcja toczy się w latach 70. XIX w. Miejscem akcji jest latarnia na małej, skalistej wyspy u brzegów miasteczka Aspinwall w Ameryce Środkowej.

Narracja Narrator w utworze Henryka Sienkiewicza jest osobą wszechwiedzącą, wypowiada się w trzeciej osobie. Nie jest uczestnikiem wydarzeń oraz jest obiektywny - nie ocenia bohaterów.

Geneza "Latarnik" to nowela Henryka Sienkiewicza, powstała w 1880 roku, podczas jego podróży po Stanach Zjednoczonych. Inspiracją dla autora do napisania utworu była historia prawdziwego emigranta o nazwisku Siellawa, który stracił pracę latarnika za to, że zaczytał się w powieści Zygmunta Kaczkowskiego "Murdelio" i zapomniał o zapaleniu latarni. Sienkiewicz wykorzystał ten motyw, tworząc postać Skawińskiego i umieszczając go w akcji zainspirowanej wierszem Adama Mickiewicza "Do matki Polki". W ten sposób powstała jedna z najbardziej znanych nowel polskiej literatury, poruszająca tematy samotności, tęsknoty za ojczyzną oraz trudów emigracji.

Bohaterowie Latarnik Skawiński - stary człowiek o około siedemdziesięciu latach, mimo wieku zachowuje ruchy i postawę żołnierza. Początkowo spokojny i pełen ufności, nawet po burzliwych przygodach i niepowodzeniach. Jego naczelną cechą jest uczciwość, która kieruje go w walce o wolność i sprawiedliwość. Choć jest łatwowierny, nie cofa się przed niebezpieczeństwami, zachowując spokój i cierpliwość. Mr Izaak Falconbridge - zatrudnia Skawińskiego ze względu na jego waleczność, odwagę, hart ducha i upór w pokonywaniu przeciwności losu. Johns - strażnik portowy, dostarcza Skawińskiemu informację o zatonięciu łodzi z San-Geromo i zwalnia go z roli latarnika.

Streszczenie "Latarnik" to historia Polaka o nazwisku Skawiński (imienia nie znamy), który przybywa do małego miasteczka Aspinwall, gdzie ma zostać latarnikiem. Po burzliwym życiu, z udziałem w powstaniu, latarnia wydaje się dla niego spokojnym schronieniem. Skawiński jest odpowiedzialny za codzienne zapalanie latarni i dba o swoje obowiązki. Pewnego dnia otrzymuje paczkę z jedzeniem i książkami, w tym "Panem Tadeuszem" Mickiewicza. Lektura wciąga go na tyle, że zapomina o zapaleniu latarni, co prowadzi do katastrofy morskiej. Latarnik traci pracę i zmuszony jest powrócić do tułaczego życia.

Plan wydarzeń: 1. Skawiński przybywa do Aspinwall. 2. Rozmowa z konsulem Falconbridge'em o pracę jako latarnik. 3. Wspomnienie doświadczenia życiowego Skawińskiego. 4. Skawiński zaczyna wykonywać obowiązki latarnika. 5. Otrzymanie niespodziewanej przesyłki z polskimi książkami. 6. Rozpoczęcie lektury i zanurzenie się w niej całkowicie. 7. Zapomnienie o zapaleniu latarni, co powoduje katastrofę morską. 8. Utrata pracy. 9. Ponowna tułaczka

Motywy literackie: emigracja, samotność, podróż patriotyzm, starość, nadzieja, tułaczka, nostalgia