Konrad Wallenrod

• #matura

• #szkolasrednia

Autor: Adam Mickiewicz

Epoka: Romantyzm

Rodzaj: Utwór synkretyczny

Gatunek: Powieść poetycka

Geneza

„Konrad Wallenrod” powstawał podczas przymusowego pobytu Mickiewicza w Rosji.Rozpoczął pisanie poematu ok. 1824 roku i z przerwami tworzył go aż do 1828 roku. Dzieje głównego bohatera zostały oparte na historii życia autentycznej postaci, XIV-wiecznego mistrza zakonu krzyżackiego – Konrada von Wallenrode(Konrada Wallenroda)

Narracja

Synkretyzm narracyjny (narrator trzecioosobowy, odautorski, opowiadaczami w powieści są również Halban, bracia zakonni i sam Konrad)

Czas i miejsce akcji

Mickiewicz o pewnych sprawach nie mógł pisać wprost, uniemożliwiała mu to cenzura rosyjska. Przeniósł więc akcję w przeszłość (XIV w.), czyli zastosował kostium historyczny. Miejscem akcji jest średniowieczna Litwa. Poeta zastosował również poetykę maski, czyli przedstawił współczesne problemy i sytuację polityczną za pomocą opisu sytuacji z przeszłości.

Bohaterowie

Konrad Wallenrod - tytułowy bohater utworu. Jako dziecko został porwany przez Krzyżaków z rodzinnej Litwy. Nie zatracił jednak narodowej tożsamości dzięki pieśniom starego Litwina – Halbana, który także przebywał na dworze krzyżackiego mistrza - Winrycha.

Aldona - jest córką litewskiego księcia Kiejstuta i żoną Konrada.

Halban  -  przyjaciel Konrada Wallenroda, litewski wajdelota, śpiewak i poeta ludowy służący w zamku krzyżackim

Książe Witold - litewski książę

Książę Kiejstut - książę kowieński, ojciec Aldony

Winrych von Kniprode - mistrz zakonu krzyżackiego, na jego dworze wychowywał się Konrad

Streszczenie

Ak­cja po­wie­ści roz­po­czy­na się w mo­men­cie, gdy kom­tu­ro­wie zbie­ra­ją się w Ma­rien­bur­gu, aby wybrać nowego wielkiego mistrza. Naj­więk­sze szan­se ma Konrad Wallenrod. Męż­czy­zna od­zna­cza się licz­ny­mi cno­ta­mi, ale pod wpły­wem al­ko­ho­lu sta­je się nie­obli­czal­ny. Jego je­dy­nym przy­ja­cie­lem jest sta­ry mnich Hal­ban. Z wie­ży sły­chać śpiew pustelnicy.Pod wpły­wem jej pie­śni, kom­tu­ro­wie wybierają Konrada na wielkiego mistrza zakonu. Rok póź­niej,Wal­len­rod wciąż zwle­ka z wy­wo­ła­niem woj­ny z Li­twą, mimo na­ci­sku ry­ce­rzy. Na zam­ku od­by­wa się uczta.Waj­de­lo­ta śpie­wa pieśń o Li­twie, na­stęp­nie przed­sta­wia losy Waltera Alfa, Li­twi­na, po­rwa­ne­go w dzie­ciń­stwie przez Niem­ców i wy­cho­wa­ne­go na dwo­rze wiel­kie­go mi­strza Win­ry­cha. Sta­ry waj­de­lo­ta wzbu­dził w nim uczu­cia pa­trio­tycz­ne i nie­na­wiść do Niem­ców. Pod­czas bi­twy, Wal­ter i waj­de­lo­ta prze­szli na stro­nę Li­twi­nów i tra­fi­li na dwór księ­cia Kiej­stu­ta. Wal­ter poślubił córkę księcia, Aldonę. Li­twa za­czę­ła po­no­sić po­raż­ki w wal­ce z Krzy­ża­ka­mi. Wal­ter po­sta­no­wił więc opu­ścić ro­dzi­nę, a żonę umie­ścił w klasz­to­rze.Kon­rad śpie­wa bal­la­dę o wo­dzu Mau­rów, Al­man­zo­rze, któ­ry po swo­jej prze­gra­nej za­ra­ził Hisz­pa­nów dżu­mą.

Do­cho­dzi do wojny zakonu krzyżackiego z Litwą. Kon­rad nie­udol­nie do­wo­dzi woj­skiem, przez co do­pro­wa­dza do prze­gra­nej. Krzy­ża­cy or­ga­ni­zu­ją sąd nad swo­im mi­strzem. Je­den z nich do­wia­du­je się, że praw­dzi­wy Kon­rad Wal­len­rod nie żyje od kil­ku­na­stu lat. Mistrzem jest w rzeczywistości Walter Alf, któ­ry wstą­pił do za­ko­nu, aby zo­stać mi­strzem i znisz­czyć go od środ­ka. Krzy­ża­cy przy­ła­pa­li go na spo­tka­niach z księ­ciem Wi­tol­dem i wi­zy­tach pod wie­żą pu­stel­ni­cy, któ­rą w rze­czy­wi­sto­ści jest Al­do­na. Wal­ter zo­sta­je ska­za­ny na śmierć. Wiel­ki mistrz chce uciec z żoną na Li­twę, ale ta się nie zga­dza. Wal­ter wypija truciznę, Hal­ban obie­cu­je uczcić jego do­ko­na­nia w pie­śniach. Sły­chać krzyk Al­do­ny, któ­ra umiera w swojej wieży.

Plan wydarzeń

1. Dyskusje Krzyżaków o wyborze nowego wielkiego mistrza zakonu.

2. Pieśń pustelnicy o Konradzie Wallenrodzie.

3. Konrad Wallenrod nowym wielkim mistrzem krzyżackim.

4. Unikanie wojny z Litwą przez Konrada.

5. Wspomnienia miłości pustelnicy i Wallenroda.

6. Uczta na zamku.

7. Pieśń wajdeloty o losach Waltera Alfa, księcia Kiejstuta oraz jego córki, Aldony.

8. Ballada „Alpuhara”.

9. Zerwanie przymierza z zakonem krzyżackim przez księcia Witolda.

10. Wybuch wojny zakonu krzyżackiego z Litwą.

11. Klęska wojsk krzyżackich.

12. Powrót Krzyżaków do Marienburga.

13. Odkrycie zdrady wielkiego mistrza. Konrad zdemaskowany jako Walter.

14. Pożegnanie Waltera z Aldoną.

15. Śmierć Waltera i Aldony.

Motywy literackie

• rycerza

• ojczyzny

• zbrodni

• poezji