Indie

Rytualne kąpiele w Gangesie, krowy na ulicach, ubóstwo i analfabetyzm - z tymi obrazami najczęściej kojarzą się nam Indie. Jest to jednak także państwo bogaczy oraz bardzo dobrze wykształconych ludzi. Kraj wielu kontrastów, w tym społecznych i gospodarczych.

Charakterystyczne dla Indii?

Indie leżą w południowej części Azji, nad Oceanem Indyjskim. Pod względem powierzchni zajmują drugie miejsce w Azji i siódme miejsce na świecie.

W północnej części kraju znajdują się najwyższe góry świata - Himalaje, z najwyższym szczytem Indii Kanczendzongą (8586 m n.p.m.) - oraz góry Karakorum. Na południe zaś od tych łańcuchów górskich rozciągają się Nizina Indusu i Nizina Gangesu.

Ponad połowa powierzchni kraju leży na Półwyspie Indyjskim, którego centralną część stanowi wyżyna Dekan. Większość terytorium Indii znajduje się w zasięgu klimatu zwrotnikowego monsunowego.

Indie zajmują drugie miejsce na świecie pod względem liczby ludności. Największe aglomeracje tego państwa to Mumbaj (dawniej: Bombaj), Delhi i Kolkata (dawniej: Kalkuta). W każdej z nich mieszka ponad 10 mln osób. Indie są liczącym się światowym eksporterem wielu artykułów rolnych, m.in. ryżu, herbaty, bawełny i tytoniu. Kraj ten jest ważnym dostawcą na rynki światowe wielu produktów przemysłowych: samochodów, programów komputerowych, artykułów chemicznych i stali.

Problemy demograficzne

Pod względem liczby ludności Indie to drugie. po Chinach, państwo świata. Żyje w nim prawie 18% mieszkańców kuli ziemskiej. Wskaźnik przyrostu naturalnego w Indiach od wielu lat utrzymuje się na poziomie kilkunastu promili. Oznacza to, że liczba ludności kraju bardzo szybko wzrasta - o ponad 150 mln osób w ciągu każdej kolejnej dekady. Eksperci ONZ szacują, że w 2028 roku kraj ten stanie się najludniejszym na Ziemi, a w 2033 roku przekroczy granicę 1,5 mld mieszkańców. Szybko rosnąca liczba ludności oraz ubóstwo znacznej części społeczeństwa to źródła wielu problemów. Jednym z nich jest brak możliwości zaspokojenia potrzeb żywnościowych mieszkańców kraju. Z tego względu tysiące osób przenoszę się do miast w poszukiwaniu lepszych warunków życia. Niekontrolowany wzrost liczby mieszkańców miast przyczynia się do powstawania i rozwoju slamsów (dzielnice biedy). Powoduje też wiele problemów. Należą do nich ogromne nierówności społeczne, nadmierny ruch samochodowy oraz zanieczyszczenie środowiska.

Kontrasty społeczne, etniczne, językowe i religijne

Indie to kraj ogromnych kontrastów społecznych. Na ulicach miast można spotkać zarówno osoby skrajnie ubogie, jak i żyjących w pałacach bogaczy. Takie rozwarstwienie wynika między innymi z systemu kastowego. Chociaż w 1950 roku, na mocy konstytucji, w Indiach zniesiono przywileje kast i wprowadzono równouprawnienie, system ten częściowo nadal funkcjonuje, zwłaszcza wśród mieszkańców wsi.

Cechy charakterystyczne społeczeństwa Indii to nie tylko duże zróżnicowanie pod względem zamożności, lecz także względnie duże zróżnicowanie religijne oraz ogromna różnorodność etniczna i językowa. W Indiach istnieje kilkaset grup etnicznych, które posługują się ponad 800 językami i 1600 dialektami.

Kontrasty indyjskiej edukacji

Duże kontrasty można również zauważyć w sferze edukacji, która zgodnie z indyjską konstytucją jest w tym kraju powszechna, obowiązkowa i bezpłatna. Jednak w praktyce około 350 mln mieszkańców Indii, czyli około 25% całego społeczeństwa, to analfabeci. Największy odsetek osób, które nie potrafią czytać ani pisać, stanowią kobiety. Jednocześnie każdego roku indyjskie uczelnie opuszcza około 2,5 mln doskonale wykształconych absolwentów, w tym wielu inżynierów, informatyków, ekonomistów i lekarzy. W Indiach są otwierane filie najlepszych światowych uczelni, a wielu naukowców, wybitnych i uznanych w świecie specjalistów z różnych dziedzin, to właśnie Hindusi.

Gospodarka

Duża liczba ludności sprzyja rozwojowi gospodarczemu Indii, gdyż ten kraj jest postrzegany, jako ogromny rynek zbytu. Ponad 45% jego mieszkańców ma mniej niż 25 lat, a według prognoz odsetek w społeczeństwie ludności młodej będzie wzrastać. Oznacza to rosnącą liczbę rąk do pracy i zachęca przedsiębiorców do inwestowania w tym kraju. Istotnym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi kraju jest tania, wykształcona, anglojęzyczna kadra pracownicza. Dzięki temu w Indiach może się dynamicznie rozwijać sektor nowoczesnych usług, zwłaszcza finansowych, konsultingowych oraz biurowych. Nie wymaga to dużych nakładów kapitału, a pozwala na podnoszenie poziomu wiedzy i wdrażanie nowoczesnych rozwiązań. Transformacja indyjskiej gospodarki nie byłaby jednak możliwa bez reform gospodarczych, które rozpoczęły się w latach 90. XX wieku. Polegały one między innymi na prywatyzacji państwowych przedsiębiorstw oraz wprowadzeniu ułatwień podatkowych dla firm zagranicznych.

Rolnictwo

Dynamiczny rozwój gospodarki Indii objął także rolnictwo tego kraju. Przyczyniła się do tego zwłaszcza zielona rewolucja, która dokonała się w latach 60. XX wieku. W jej wyniku wprowadzono nowe odmiany ryżu i pszenicy, dzięki czemu stało się możliwe uzyskiwanie wysokich plonów. Wzrost produkcji rolnej sprawił, że Indie są obecnie czołowym producentem i eksporterem wielu artykułów rolnych. Słyną z uprawy ryżu, herbaty, trzciny cukrowej, bawełny, tytoniu, prosa i bananów. Mimo tej sytuacji, paradoksalnie, w Indiach nadal występują trudności z zaspokojeniem potrzeb żywieniowych mieszkańców. Znaczna część rolnictwa jest zacofana i odznacza się niską produktywnością. Na indyjskiej wsi widoczne są duże kontrasty. Obok nowoczesnych, wielkoobszarowych gospodarstw, na których poziom mechanizacji oraz zużycie nawozów sztucznych są dość wysokie, funkcjonują tradycyjne, niewielkie gospodarstwa. Używa się w nich prymitywnych narzędzi rolniczych, a siłę pociągową stanowią bawoły.

Przemysł

W gospodarce Indii coraz większą rolę odgrywa przemysł. Wprawdzie zatrudnienie znajduje w nim ponad trzy razy mniej osób niż w rolnictwie, ale jego udział w tworzeniu PKB jest i tak niemal dwukrotnie wyższy nit w wypadku rolnictwa. Przemysł wydobywczy Indii opiera się na zróżnicowanej bazie surowców mineralnych. Najważniejsze są, występujące we wschodniej części kraju, bogate złoża węgla kamiennego. Państwo posiada również duże złoża między innymi rud żelaza, rud manganu, rud chromu i boksytów. Najważniejszymi gałęziami przemysłu przetwórczego są w Indiach przemysł włókienniczy, przemysł odzieżowy i przemysł spożywczy. Główne ich ośrodki powstały wokół większych miast: Mumbaju, Kolkaty, Delhi i Hajdarabadu. W ostatnim czasie rozwinął się także przemysł motoryzacyjny i przemysł hutniczy. Od początku XXI wieku obserwuje się również gwałtowny rozwój przemysłu zaawansowanych technologii.