Chiny

Jak wskazują dane liczbowe, na pięciu statystycznych mieszkańców Ziemi trzech pochodzi z Azji, a jeden z nich jest Chińczykiem. To obrazowe porównanie wskazuje, że Chiny są najludniejszym krajem na świecie, żyje tam około 20% mieszkańców naszego globu.

Charakterystyczne dla Chin?

Chiny zajmują trzecie miejsce na świecie pod względem powierzchni (po Rosji i Kanadzie). Około 3/4 terytorium Chin ujmują tereny położone powyżej 900 m n.p.m. W zachodniej części kraju przeważają wysokie góry (Himalaje, Kunlun i Tienszan) oraz wyżyny (w tym najwyżej położona na świecie - Wyżyna Tybetańska o wysokości od 4000 m n.p.m. do 5000 m n.p.m.). Natomiast we wschodniej części kraju znajdują się rozległe obszary nizinne (Nizina Chińska i Nizina Mandżurska). Klimat wschodniej części kraju jest kształtowany przez cyrkulację monsunową.

Chiny to najludniejsze państwo świata. Większość mieszkańców skupia się we wschodniej - nizinnej części kraju. Są obecnie jednym z najszybciej rozwijających się gospodarczo państw na świecie.

Najludniejszy kraj świata

Ogromna liczba mieszkańców Chin, bo prawie 1,4 mld osób wynika głównie z wysokiego przyrostu naturalnego obserwowanego w latach 60. i 70. XX wieku. W tym czasie w Chinach wprowadzono wiele reform społeczno-gospodarczych. W ich wyniku poprawiły się warunki życia mieszkańców, co znacznie ograniczyło śmiertelność. Zmiany te, wraz z funkcjonującym od wielu lat tradycyjnym modelem rodziny wielodzietnej, doprowadziły do stopniowego podnoszenia się współczynnika przyrostu naturalnego. W niektórych latach sięgał on niemal 30 ‰. Szybki wzrost liczby ludności sprawił, że mimo wielu pozytywnych zmian w gospodarce żywnościowej Chiny zaczęły się borykać z problemem wyżywienia obywateli. Dlatego zdecydowano się ograniczyć przyrost naturalny. Efektem tej decyzji był uruchomiony pod koniec lat 70. XX wieku program kontroli urodzeń zwany także polityką jednego dziecka. W jego ramach rodziny z jednym potomkiem mogły liczyć na przywileje związane na przykład z otrzymaniem większego mieszkania, darmową edukacją dziecka czy dodatkowym urlopem. Dla małżeństw, które decydowały się na posiadanie większej liczby dzieci, przewidziane były kary finansowe.

Problemy demograficzne Chin

Program kontroli urodzeń sprawił, że współczynnik przyrostu naturalnego w Chinach jest obecnie względnie niski, bo wynosi około 5‰. Taka polityka demograficzna miała jednak poważne konsekwencje społeczne, m.in.:

• zachwianie równowagi płci - według chińskiej tradycji każda rodzina powinna mieć potomka płci męskiej, dlatego obecnie liczba mężczyzn jest dużo większa od liczby kobiet,

• szybkie starzenie się społeczeństwa -jego skutkiem będzie w przyszłości brak rąk do pracy oraz rosnąca liczba emerytów.

W 2015 roku rząd Chin podjął decyzję o odejściu od polityki jednego dziecka. Małżeństwa mogą mieć obecnie dwoje dzieci.

Rozmieszczenie ludności

Ludność Chin jest rozmieszczona bardzo nierównomiernie. Wynika to głównie ze zróżnicowania warunków naturalnych tego kraju. Aż 95% ludności zamieszkuje wschodnie regiony państwa. Wynika to z faktu, że ta część Chin charakteryzuje się łagodnym klimatem, równinną rzeźbą terenu, oraz żyznymi glebami. Najgęściej zaludnionym obszarem jest Nizina Chińska, gdzie na 1 km2 przypada około 500 osób. W niektórych rejonach kraju gęstość zaludnienia przekracza 1000 os./km2 , a w Hongkongu - nawet 6000 os/km2 . Najsłabiej zaludnione są zachodnie i północne części Chin, czyli obszary górskie, wyżynne, pustynne, półpustynne i stepowe. Gęstość zaludnienia waha się tam od l do 5 os/km².

Gospodarka Chin

Reformy gospodarcze rozpoczęte w latach 70. XX wieku doprowadziły do utworzenia w Chinach specjalnych stref rozwoju gospodarczego. Firmy prowadzące tam swą działalność mogły zawierać kontrakty z inwestorami zagranicznymi. Obecnie w tym kraju funkcjonuje kilkadziesiąt takich stref. Zagraniczne przedsiębiorstwa mogą tam liczyć między innymi na ulgi podatkowe, niskie ceny dzierżawy gruntów oraz tanią silę roboczą. Dodatkowo zagranicznych inwestorów przyciąga do Chin ogromny rynek zbytu. Reformy gospodarcze, prywatyzacja oraz duże inwestycje firm zagranicznych przyczyniły się do szybkiego wzrostu gospodarczego Chin. Dziś są one jednym z najszybciej rozwijających się gospodarczo krajów na kuli ziemskiej. Tempo wzrostu gospodarczego Chin w ostatnich kilku latach wynosiło około 7% rocznie, co jest wartością trzykrotnie wyższą od średniej światowej. Tak dynamiczny rozwój sprawił, że pod względem wielkości PKB Chiny są obecnie drugą największą gospodarką świata. Aby utrzymać wysokie tempo rozwoju gospodarczego, Chińczycy nadal reformują swoją gospodarkę. Stopniowo rezygnują z pracochłonnych i energochłonnych gałęzi przemysłu oraz rozwijają sektory oparte na innowacjach i nowoczesnych technologiach. W związku z tym coraz więcej środków finansowych przeznaczają na badania naukowe, programy badawczo-rozwojowe oraz kształcenie wysoko wykwalifikowanej kadry.

(źródło tekstów: cku.wroclaw.pl)