Balladyna

Autor: Juliusz Słowacki Epoka: Romantyzm Rodzaj: Dramat

Gatunek: Dramatyczna tragedia, gatunek literacki, który skupia się na przedstawianiu poważnych i dramatycznych wydarzeń. Charakteryzuje się głębokim przeżyciem, emocjonalnym napięciem i często kończy się tragicznie dla głównych bohaterów.

Czas i miejsce akcji Akcja utworu rozgrywa się „za czasów bajecznych koło jeziora Gopło”. To okres pradawnych czasów słowiańskich, gdzie królowała legendarna postać Popiela III. Akcja dramatu rozgrywa się w ciągu czterech dni: - Akt I i II (podczas tej nocy Kirkor zatrzymuje się w chacie wdowy, drugiego dnia dochodzi do morderstwa, a wkrótce potem Balladyna wychodzi za mąż za Kirkora.)

- Akty III (w tym czasie wdowa i Balladyna przenoszą się do zamku) - Akt IV (obejmuje wydarzenia związane z walką Pod Murami Gniezna, a śmierć Balladyny to ostatni dzień utworu - czwarty dzień.)

Narracja W utworze nie pojawia się narrator, a całą fabułę odkrywamy jedynie poprzez wypowiedzi bohaterów skierowane do innych postaci lub samego siebie, z czego Balladyna wygłasza znaczną liczbę monologów. Oprócz rozmów i monologów, obecne są również didaskalia, czyli tzw. teksty poboczne.

Geneza "Balladyna" to dramat napisany przez Juliusza Słowackiego w 1834 roku, inspirowany sytuacją polskiej emigracji po powstaniu listopadowym. Praca została opublikowana w 1839 roku i przedstawia optymistyczną przeszłość Polski, korzystając z elementów legend i dawnych pieśni. Słowacki czerpał również inspirację z twórczości Szekspira, zwłaszcza z postaci Makbeta. "Balladyna" miała na celu refleksję nad przyszłością na podstawie przeszłości i wywołała kontrowersje wśród czytelników i krytyków.

Bohaterowie Balladyna - córka skromnej wieśniaczki, wyłania się jako postać próżna i nieuczciwa. Przed poznaniem Kirkora, uczestniczy w romansie z Grapcem, lecz kieruje swoje uczucia w stronę księcia, licząc na podniesienie swojego statusu społecznego. Jej obsesyjna dążność do władzy prowadzi ją do gotowości zamordowania nawet własnej siostry. Później, jako niewierna żona, przyczynia się do śmierci męża. Balladyna okazuje się być niewdzięcznym, bezwzględnym dzieckiem, które wypiera się własnej matki, wyrzucając ją z zamku i skazując na tułaczkę. W dramacie ta postać symbolizuje zło, będąc niewolnicą swoich własnych ambicji. Alina - siostra Balladyny, jest postacią pełną uczciwości, dobra i prostolinijności. Troszczy się o matkę, kocha Balladynę, nie zdając sobie sprawy z niebezpieczeństwa ze strony siostry. Godzi się wyjść za Kirkora pod warunkiem, że może zabrać matkę i siostrę do zamku. Niestety, pada ofiarą morderstwa ze strony Balladyny. Uosabia w dramacie niewinność i szlachetność. Kirkor - to szlachetny rycerz, doskonały wojownik, który pragnie przywrócić na tron prawowitego króla, Popiela III. Poszukuje żony z ludu, pragnąc prostoty i uczciwości, jednak nie dostrzega ambicji wybudzonych w jego wybrance. Gralon - wierny sługa Kirkora.

Wdowa - matka Aliny i Balladyny, to postać starzejąca się, siwa i słaba. Alina opiekuje się nią, jednak Balladyna wstydzi się matki i kazała jej opuścić zamek. Wdowa, oślepiona przez piorun podczas burzy, jest zrozpaczona, gdyż została wypędzona przez ukochaną córkę W dramacie symbolizuje matczyną miłość.

Grabciec - wiejski prostak, głupek i pijak, który przypadkiem staje się posiadaczem świętej korony Lachów. Zakochuje się w nim Goplana, a także jest adoratorem Balladyny. Jego tragiczny koniec następuje, gdy Balladyna, z powodu przypadkowego posiadania korony, morduje go.

Filon - postać epizodyczna, przypomina bohaterów sielanek i stanowi symbol idealnej miłości, zakochując się w zmarłej Alinie.

Skierka i Chochlik - dwa niewidzialne duszki na usługach królowej Goplany, są radosne, figlarnie psotliwe i zawsze gotowe opuścić swoje jezioro.

Goplana - królowa jeziora Gopło i otaczającej przyrody, odgrywa rolę dobrej wróżki. Zakochuje się w Grabcu, co prowadzi do tego, że Kirkor zakochuje się w Alinie i Balladynie. Jednak z powodu miłości Grapca do Balladyny, Goplana pragnie pozbyć się rywalki. W wyniku popełnionego błędu, żałuje swojego działania i na zawsze opuszcza swoje jezioro.

Streszczenie W małej, skromnej chatce mieszka uboga wdowa z dwoma córkami. Pierwsza siostra, Balladyna, jest żądną bogactwa i władzy egoistką, podczas gdy druga, Alina, jest łagodną i kochającą kobietą. Przez pewien czas Balladyna miała szansę zdobyć upragnioną władzę i pieniądze. Jej przeznaczenie wkracza na scenę w postaci nimfy Goplany, władczyni jeziora Gopło, która jest zakochana w Grabcu, ale ten darzy uczuciem Balladynę. Goplana pragnie zapobiec ich małżeństwu i wysyła do chaty wdowy księcia Kirkora, który ma poślubić jedną z córek. Aby rozstrzygnąć, która z sióstr zostanie żoną Kirkora, wdowa proponuje konkurs zbierania malin. Podczas konkursu Baladyna zdaje sobie sprawę, że nie ma szans na zwycięstwo z siostrą i sięga po nóż. Morduje Alinę i zabiera zebrane przez nią maliny. Zabójczyni wygrywa, a na jej czole pojawia się tajemnicze, czerwone znamię. Balladyna i Kirkor biorą ślub, przez co dziewczyna zostaje panią zamku. Wstydzi się jednak swojego pochodzenia, dlatego nie przyznaje się do matki. Kirkor musi wyruszyć na wojnę. Balladyna zaczyna snuć plany, jak się pozbyć męża. Udaje jej się rozkochać w sobie Fon Kostryna, naczelnika zamku. W międzyczasie do zamku przybywa sługa Kirkora, Gralon, który zostaje zabity przez Balladynę i Kostryna, którzy podejrzewali go o poznanie tajemnicy zabójstwa Aliny. Para morderców przekupuje rycerzy Kirkora, którzy doprowadzają do śmierci męża. Później, za pomocą trucizny, Balladyna pozbywa się również Fon Kostryna. Osiąga swój cel i wstępuje na tron. Rozpoczyna rządy i wydaje trzy wyroki śmierci: na mordercę Fon Kostryna, mordercę Aliny oraz na wyrodną córkę wdowy, która źle traktowała matkę. Wyroki w rzeczywistości dotyczą jej samej. Po ogłoszeniu ostatniego wyroku, Balladyna zostaje uderzona piorunem i ginie na miejscu.

Plan wydarzeń 1. Wizyta Kirkora u Pustelnika

2. Rozkazy Goplany Chochlikowi i Skierce.

3. Konkurs malinowy.

4. Balladyna morduje Alinę.

5. Plama krwi na czole Balladyny.

6. Balladyna więzi matkę w wieży na zamku Kirkora.

7. Balladyna knuje plany z Kostrynem.

8. Morderstwo zaufanego sługi Kirkora, Gralona, który przybył ze skrzynią.

9. Kirkor obiecuje Pustelnikowi odnalezienie skradzionej korony Lecha przez Chochlika i Skierkę.

10. Śmierć Gralona, później Kirkora.

11. Śmierć Kostryna.

12. Sąd nad zbrodniarzami, gdzie Balladyna pełni rolę sędziego.

13. Śmierć Balladyny.

Motywy literackie:

Zbrodnia, Śmierć, Władza, Miłość, Cierpienie, Sąd, Wina i Kara